اگر شما دارای فرزند هستید، به نوعی با روابط بین والدین و فرزندان آشنایی دارید و احتمالا انتظارات خود را به فرزندتان روزی چندین بار عنوان كرده و به آنها كمك میكنید تا هر چه سریعتر در مسیر درست زندگی قرار گیرند. ولی آیا در مورد انتظارات فرزندانتان نیز فكر كردهاید؟ بهتر است بدانید آگاهی در تربیت فرزندان بسیار حائز اهمیت است و مسیر زندگی آنان را به كلی تغییر میدهد. اگر میخواهید فرزندانی كامل و مستقل با آیندهای درخشان تربیت كنید باید آنها را از لحاظ روحی، روانی حمایت كنید. به آنها عشق بورزید، مسوولیت دهید، احترام بگذارید، قدرت دهید و در انتها كاری كنید كه احساس كنند جزیی از خانواده هستند و از این بابت لذت ببرند. در صورتی كه به این نیازهای مهم و ضروری فرزندتان به خوبی پاسخ دهید، مطمئنا در آینده دچار عذاب وجدان و نگرانی نخواهید شد. اگر بخواهیم در این مورد به طور مفصل صحبت كنیم شاید نیاز به یك جلد كتاب داشته باشیم ولی در اینجا برای آگاهی شما به طور خلاصه به نیازهای مهم فرزندان میپردازیم:
۱- احساس كنند مورد علاقه هستند.
اینكه به زبان بیاورید او را دوست دارید و به او عشق میورزید مهم و ضروری است. او باید با تمام وجود متوجه احساسات شما بشود. این احساس را باید در تمام دقایق و لحظات به او یادآوری كنید. هرگز جمله “میبینمت” را با “دوستت دارم” جایگزین نكنید. بیقید و شرط به او محبت كنید و این كار را با تمام احساستان انجام دهید. آیا وقتی فرزندتان وارد اتاق میشود، خوشحال میشوید؟ آیا اصلا متوجه او میشوید؟ از حالا به بعد تصمیم بگیرید هر موقع فرزندتان را دیدید، به خصوص بعد از چند ساعت، به او لبخند بزنید، او را در آغوش بكشید و با محبت با او صحبت كنید. او نباید به اجبار از شما عشق و محبت بخواهد. این وظیفه شما به عنوان پدر و مادر است كه از همان لحظه تولد و یا حتی پیش از آن بدون هیچگونه منتی عشق و محبت خود را نثار او كنید و مطمئن شوید فرزندتان متوجه شده كه شما او را بدون هیچگونه چشمداشتی دوست دارید و به او عشق میورزید. این مورد یكی از نیازهایی است كه اگر به آن پاسخ داده نشود فردی با عقده و كمبودهای روانی فراوان وارد جامعه خواهد شد.
۲- احساس كنند دیگران به آنان نیاز دارند.
هنگامی كه متوجه شوید فرد مفیدی هستید و دیگران به شما نیاز دارند چه احساسی میكنید؟ بچهها نیز مانند شما هستند، وقتی ببینند شما از آنها كمك میخواهید – حتی اگر واقعا به آنها نیازی ندارید – نظرشان را در موارد مختلف جویا میشوید و یا آنها را در منزل مسوول كاری میكنید، مطمئنا احساس بسیار خوشایندی پیدا میكنند و در آینده فرد مسوولیتپذیری خواهند شد.
۳- احساس كنند مورد احترام هستند.
برای لحظهای كلاه خود را قاضی كنید و احساس كنید مورد احترام دیگران نیستید و همواره مورد توهین آنها قرار میگیرید. در این صورت احساس حقارت و خردشدگی خاصی میكنید، عزت نفس خود را از دست میدهید و در انتها عصبی و انتقامجو میشوید. به شما قول میدهم اگر شما به عنوان یك پدر و مادر هوشیار و آگاه به فرزندان خود احترام بگذارید و برای آنها ارزش قایل شوید، بدون شك آنها نیز همین رفتار را از شما فرا گرفته و با شما با احترام فراوان برخورد خواهند كرد. هرگز نگویید او فقط یك بچه است و متوجه چیزی نیست، در هر سن و سال و در هر شرایطی با آنها با احترام برخورد كنید، درست مانند یك دوست و یا فردی كه عاشق او هستید و به او احترام میگذارید. البته جایگاه خود را نیز به عنوان پدر و مادر حفظ كنید و در منزل قوانین و مقررات خاصی ترتیب دهید، البته نه با زور و اجبار بلكه با احترام این كار را انجام دهید. به عنوان مثال پیش از آنكه وارد اتاقشان شوید در بزنید، بدون اجازه كیفشان را باز نكنید، وسط فیلم مورد علاقهشان تلویزیون را خاموش نكنید و در انتها به عقاید و انتخابات آنان احترام بگذارید تا آنها نیز با شما این چنین برخورد كنند.
۴- احساس كنند قدرتمند هستند.
یك بچه درست مانند یك مرد بزرگسال نیاز به قدرت و بزرگی دارد. البته این موضوع بدان معنا نیست كه آنقدر به او قدرت دهید تا احساس اعتماد به نفس كاذب كند و حالتی تهاجمی به خود بگیرد، بلكه منظور این است كه تواناییها و استعدادهای درونی او را قدرتمند كرده و شكوفا سازید. شما با این كار ناامیدی، ضعف و درماندگی را از او دور میكنید و احتمالا هیچ یك از شما حاضر نیستید فرزندتان دچار این نقاط ضعف شخصیتی شود. بهتر است بدانید اگر شما در كارهای فرزندتان دخالت نمیكردید او به طور غریزی احساس قدرت و توانمندی میكرد. بنابراین شما نباید استعدادها و تواناییهای فرزندتان را با امر و نهی و كنترل كردن بیجا كور كرده و او را از پیشرفت باز دارید. جنگ قدرت به راه نیندازید، به آنها اجازه تصمیمگیری دهید و بگذارید در بحثها نظراتشان را عنوان كنند حتی بعضی اوقات در دعواها و مشاجرهها نیز برنده میدان باشند.
۵- احساس كنند جزیی از خانواده هستند.
فرزندتان باید احساس كند جزیی از خانواده بوده و وجود او ارزشمند است. ما همگی عضو خانواده، جامعه، كشور و یا حتی عضو یك باشگاه و یا یك مسجد هستیم. به راستی همه انسانها نیاز دارند به جایی تعلق داشته باشند. بنابراین چقدر بهتر است فرزندانتان با تمام وجود احساس كنند متعلق به خانواده هستند و وجود آنها برای همگی اهمیت دارد. در این صورت است كه آنها احساس امنیت و آرامش میكنند و میتوانند به دور از اضطراب و نگرانی تصمیمگیری كنند و به اهداف خود دست یابند.
بنابراین نیازهای اصلی و اولیه فرزندانتان را نادیده نگیرید، به آنها پاسخ دهید و آینده آنها را از همین لحظه بیمه كنید.
مهتاب علیمرادی
مجله موفقیت – شماره ۱۶۲ – اسفندماه ۸۷
آوای موفقیت با مهتاب علیمرادی
روانشناس و مشاوره خانواده و پیشرفت فردی
مدیر مسئول و نویسنده خودسازی
۶۶۴۱۹۰۶۱(۰۲۱)