آوای موفقیت – مهتاب علیمرادی روانشناس و مشاور خانواده و پیشرفت فردی آوای موفقیت – فروش کتاب موفقیت – مشاوره روانشناسی حضوری و غیرحضوری – برگزار کننده دوره های آموزشی روانشناسی و موفقیت – مهتاب علیمرادی روانشناس و مشاور خانواده و پیشرفت فردی – مدیر مسئول انتشارات آوای موفقیت – مولف کتب خودسازی با مجوز 10815
همین‌طور که همه‌ی ما می‌دانیم ایجاد تغییر در عادات و رفتار کار بسیار سختی است، اما اگر خود فرد تصمیم قاطعانه برای تغییر بگیرد، این کار ممکن است. واقعاً تا حالا فکر کردی که چرا بعضی از تغییرات ماندگارند و برخی دیگر دوامی پیدا نمی‌کند.
مراحل مدل تغییر را سی سال پیش دو محقق به نام‌های جی اُ پروچاسکا و کارلو دی کلمنته ایجاد کردند. جالب است بدانی آن‌ها این مراحل را برروی گروهی از افراد سیگاری انجام دادند و به نتایج مطلوبی دست یافتند. نتیجه‌گیری اصلی آن‌ها این بود: کسی که عادت بدی دارد، وقتی می‌تواند آن را ترک کند که برای این کار آماده باشد.
با توجه به این مدل تغییر، تو یاد می‌گیری چگونه تصمیمی آگاهانه برای ترک یک عادت بد بگیری. اصلاً فکر نکنی ایجاد تغییر آسان است و چند روزه صورت می‌گیرد. ممکن است افراد مدت زمان زیادی در یک مرحله باقی بمانند و عده‌ای نیز ممکن است هرگز به هدفشان نرسند.
طبق این مدل، شش مرحله برای ایجاد تغییر فردی وجود دارد:
• پیش تأمل
• تأمل
• آماده‌سازی
• عمل
• نگهداری
• خاتمه
مرحله‌ی پیش تأمل
در این مرحله، تو برنامه‌ای برای ایجاد یک تغییر مثبت در شش ماه آینده نداری. چون مشکلت را انکار می‌کنی و فکر می‌کنی راهی برای خلاصی از آن وجود ندارد.
به‌عنوان مثال، تو ممکن است بدانی که ورزش کردن مفید است و باید شروع کنی، اما انگیزه لازم را برای شروع نداری. فقط موقعی که تو مزایای ایجاد تغییر را بفهمی، می‌توانی وارد مرحله‌ی بعدی شوی.
مرحله‌ی تأمل
در این مرحله تو به مزایای تغییر فکر می‌کنی؛ به اینکه اگر عادت‌هایت را تغییر دهی، برایت مفید خواهد بود. این مرحله ممکن است یک‌سال یا بیشتر طول بکشد.
به‌عنوان مثال، احتمالاً تو خیلی جدی به مزایای ورزش روزانه فکر می‌کنی، اما وقتی که به زمان و فعالیت‌هایی که باید انجام دهی، فکر می‌کنی، عقبگرد می‌کنی. وقتی تو اراده می‌کنی برنامه‌ای دقیق برای ایجاد تغییر داشته باشی، وارد مرحله‌ی بعدی می‌شوی. پس، به‌جای گفتن: «ورزش کردن خوب است.» بگو: «من برای تندرستی و زیبایی‌ام ارزش قائل هستم و باید آن را انجام دهم.»
مرحله‌ی آماده‌سازی
در این مرحله، تو شروع به برنامه‌ریزی می‌کنید. برای مثال، ممکن است در یک باشگاه ورزشی ثبت نام کنی، مربی تغذیه بگیری و یا برای خودسازی از یک روانشناس کمک بگیری.
مرحله‌ی عمل
وقتی تو برنامه‌ریزی می‌کنی، نوبت به‌عمل می‌رسد. این مرحله، معمولاً چند ماه طول می‌کشد. مثلاً تو به‌طور منظم به باشگاه ورزشی می‌روی و با نظارت یک متخصص تغذیه، رژیم غذاییت را نظارت می‌کنی. در این مرحله، خانواده و اطرافیان متوجه تغییر در تو می‌شوند. در واقع، آن‌ها فقط متوجه این مرحله می‌شوند و از وجود مراحل قبلی غافلند.
مرحله‌ی نگهداری
در این مرحله، تو به این فکر می‌کنی که چگونه این تغییرات را حفظ کنی و با این روش زندگی عادت کنی. به‌عنوان مثال، کسی که هر روز ورزش می‌کند و به‌فکر رژیم غذایی‌اش است، باید کاملاً آگاهانه و هوشیارانه از این عادات جدیدش نگهداری کند.
این مرحله بسیار مهم است و اگر جدی گرفته نشود، عادت‌های جدید، خیلی دوام پیدا نمی‌کنند. اگر به مدت یک ماه یا بیشتر عادت جدیدت را حفظ کنی، وارد مرحله‌ی بعدی می‌شوی. یادت باشد اگر می‌خواهی عادات جدیدت را حفظ کنی، باید از نظر مالی خود را تقویت کنی، حتی شاید نیاز باشد بیشتر کار کنی تا پول رفتن به باشگاه ورزشی یا مشاوره فردی را داشته باشی.
مرحله‌ی خاتمه
در این مرحله، تو مطمئن هستی که دیگر به حالت قبلی خود بر نمی‌گردی. برای مثال، احساس می‌کنی اگر به باشگاه نروی، یک چیزی کم داری یا خوردن غذاهای نامناسب، تو را ناراحت می‌کند. در مرحله‌ی خاتمه، تو نیاز به زمان زیادی داری تا یک عادت جدید را به یک رفتار همیشگی و خودکار تبدیل کنی. شاید حتی سال‌ها طول بکشد تا یک رفتار جا بیفتد.
