دكتر “گری اسمالی” نویسنده كتاب (كلید قلب فرزندتان را پیدا كنید) در مورد موضوع روح بسته و تاثیرات مخربی كه بر روی كل خانواده میگذارد، توضیحات مفیدی ارایه داده است. منظور از روح بسته چیست؟
برای روشن شدن این موضوع دكتر اسمالی در مورد روح انسان توضیح داده است. او میگوید: “درونیترین و عمیقترین موجودی كه در عمق وجود انسان نهفته است، روح آدمی است. معمولا شخصی كه روحی بسته و غیرقابل نفوذ دارد، بسیار زود آسیب میبیند و تحت تاثیر دیگران قرار میگیرد و خود نیز باعث ناراحتی و آزردگی دیگر افراد میشود. این گونه افراد قادر نیستند با دیگران به معنای واقعی ارتباط برقرار كنند.”
اگر كودك دارای روح بستهای باشد، یك سری علایم و نشانههایی از خود بروز میدهد، مثلا: مرتب در حال جنگ و دعواست. لجباز و یك دنده است، از دیگران كنارهگیری میكند، به عشق و محبت دیگران اهمیتی نمیدهد، به حرف والدین خود گوش نمیدهد و یا به اصطلاح به هیچ صراطی مستقیم نیست.
با خواندن این مقاله شما میآموزید كه با این گونه كودكان چگونه برخورد كنید. توجه داشته باشید كه احساسات این كودكان بسیار آسیبدیده است. آنها نمیدانند چطور با والدین خود ارتباط برقرار كنند و یا به عبارتی تصور میكنند پدر و مادرشان آنها را درك نمیكنند و احساساتشان را نادیده میپندارند. اگر تشخیص دادید فرزندتان از این نوع افراد است، نگران نباشید. به توصیههای دكتر اسمالی در این مورد توجه كنید و مطمئن باشید به نتیجه دلخواه دست خواهید یافت.
۱- مهربان باشید
اگر فكر میكنید فرزندتان را رنجاندهاید و احساسات او را جریحهدار كردهاید، حالا نوبت شماست كه جبران كنید. دیگر به هیچ عنوان سر او فریاد نكشید و با لحن تند و خشن با او صحبت نكنید. وقتی با او آرام حرف بزنید، متوجه میشود كه وجودش برای شما ارزشمند است و شما برای او احترام قایل هستید. در این مرحله است كه به تدریج با شما احساس نزدیكی میكند و تازه صحبتهای شما را میشنود.
۲- او را درك كنید.
مسایلی كه باعث درد و رنج فرزندتان شده، درك كنید و خودتان را جای او بگذارید و از دید او به مسایل نگاه كنید. در این صورت است كه حرفهای فرزندتان را متوجه میشوید و دیگر در مقابل او جبهه نمیگیرید.
۳- علت ناراحتی او را تشخیص دهید.
اگر فكر میكنید از شما خطایی سرنزده است، به همین راحتی از كنار این موضوع نگذرید. شاید طرز صحبت و یا طرز نگاه شما باعث رنجش خاطر او شده باشد. درست است كه شما مسوول تربیت فرزندان خود هستید ولی اگر این كار را با ناراحتی و خشم و زورگویی انجام دهید، نتیجه كاملا منفی خواهید گرفت.
۴- او را در آغوش بگیرید.
به فرزندانی كه در درون احساس ناراحتی و رنجش دارند، ابراز علاقه كنید، آنها را در آغوش بگیرید تا عشق و محبتتان را درك كنند و متوجه شوند كه به او اهمیت میدهید. از ابراز علاقه كردن به فرزندانتان نترسید. این كار را انجام دهید، حتی اگر آنها در ابتدا شما را نپذیرند ولی به هر حال به مرور زمان عشق و محبت شما را متوجه میشوند و به شما پاسخ میدهند.
۵- از او معذرت بخواهید.
مهمترین بخش برای كار كردن با این گونه بچهها معذرت خواستن از آنان است. ممكن است این عمل كمی سخت به نظر بیاید، ولی برای باز شدن روح فرزندتان بسیار ضروری است. اگر فرزندتان عذر شما را نپذیرفت، به آن اهمیتی ندهید. بار دیگر تمامی مراحل را مرور كنید تا به تدریج شما را بپذیرد.
دكتر اسمالی علاوه بر اینكه در مورد راهكارهای برخورد با اینگونه بچهها صحبت كرده است، در رابطه با اعمالی كه والدین به طور ناخودآگاه انجام میدهند و باعث رنجش فرزندانشان میشوند، توضیحاتی داده است كه به چند نمونه از آنها در زیر اشاره میكنیم:
به كارهایی كه مورد علاقه فرزندان است، توجه و علاقه نشان ندهیم.
به قول خود عمل نكنیم.
مرتب از او انتقاد كنیم.
به خواهر و برادر دیگر اجازه دهیم او را اذیت كند.
به او بگوییم نظر و عقیدهاش برای ما مهم نیست.
به او عشق و علاقهمان را ابراز نكنیم و هرگز نگوییم: “دوستت دارم”.
برای او وقت نگذاریم.
تلاش و كوشش او را نادیده بگیریم.
با او تند و خشن صحبت كنیم.
مرتب گفتههای خود را تغییر دهیم و قاطعانه عمل نكنیم.
كارهای خوب او را تشویق نكنیم.
در مواقعی كه به كمك نیاز دارد، به او بیتوجه باشیم.
جلوی او با والدین دوستش دعوا كنیم.
عصبانیت و خشم خود را كنترل نكنیم و بلند و خشن با او صحبت كنیم.
نیشدار و طعنهآمیز با او صحبت كنیم.
امیدها، آرزوها و موفقیتهای او را مسخره كنیم.
جلوی دیگران به او توهین كنیم.
بین فرزندانمان فرق بگذاریم.
نمونههای دیگری در زندگی روزانه خود مشاهده میكنیم، به عنوان مثال برخی از بچهها این طور ادعا میكنند كه: “پدر و مادرم هر كاری دلشان بخواهد انجام میدهند و پول خرج میكنند ولی وقتی نوبت به من میرسد پول ندارند”، “هر موقع با پدر و مادرم میخواهم صحبت كنم و یا كمكی از آنها میخواهم، آنان چنان غرق تماشای تلویزیون هستند كه اصلا متوجه من نمیشوند.” “دوست دارم كاری را با خانوادهام انجام دهم ولی آنها وقت ندارند.” شما والدین محترم باید بدانید كه بچهها به خوبی فرق بین گفتار و اعمال شما را تشخیص میدهند. بنابراین مراقب باشید چه كلماتی از دهانتان خارج میشود و هرگز نگاه محبتآمیز خود را از آنها دریغ نكنید.
همواره به خاطر داشته باشید همه بچهها یك طور نیستند. ممكن است كاری باعث ناراحتی و خشم فرزند شما بشود در صورتی كه در مورد شخص دیگری این طور نباشد. بنابراین برای شناخت شخصیت فرزند خود وقت بگذارید تا كاملا با روحیات او آشنا شوید. سپس میتوانید به راحتی نقاط ضعف او را برطرف سازید و به او كمك كنید روانی آرام و سرزنده داشته باشد.
مهتاب علیمرادی
مجله موفقیت – شماره ۱۲۰ – خردادماه ۸۶
آوای موفقیت با مهتاب علیمرادی
روانشناس و مشاوره خانواده و پیشرفت فردی
مدیر مسئول و نویسنده خودسازی
۶۶۴۱۹۰۶۱(۰۲۱)