آیا فكر میكنید جملهای باارزشتر و شیرینتر از جمله “دوستت دارم” وجود دارد؟ بهترین و ضروریترین جملهای كه میتواند بین والدین و فرزندان رد و بدل شود همین جمله است. اغلب خانوادهها “دوستت دارم” را به راحتی به زبان میآورند. بر عكس، خانوادههایی نیز وجود دارند كه هرگز در زندگی خود از چنین جملهای استفاده نمیكنند. بنابراین ابراز احساسات برای آنان بسیار دشوار و غیرمعمول به نظر میآید. اگر شما در خانوادهای بزرگ شده باشید كه والدینتان برای كنترل و گول زدن به شما ابراز علاقه میكردند، احتمالا دیگر مایل نیستید این روش را در مورد فرزندانتان به كار ببرید.
اغلب خانوادهها عادت ندارند احساسات عاطفی خود را بروز دهند یا اینكه به روشهای دیگری آن را نشان میدهند. روزی یكی از دوستان مشاورم میگفت وقتی برخی مراجعهكنندهها میگویند هرگز در زندگیشان جمله “دوستت دارم” را نشنیدهاند بسیار متعجب میشوم و فكر میكنم چطور چنین چیزی امكانپذیر است كه والدین نتوانند به فرزندشان ابراز علاقه كنند و به او مستقیما بگویند: “دوستت دارم”. او میگفت شاید این موضوع برای افرادی مثل من عجیب باشد زیرا من شخصا در زندگی چنین چیزی را تجربه نكردهام و در دوران رشد مرتب این جمله را شنیدهام ولی بهتر است اقرار كنم بعد از مدتها متوجه شدم خانواده من نیز این جمله را قلبا به زبان نمیآورند و واقعا نمیخواستند احساساتشان را با بیان این جمله به من منتقل كنند. به خاطر دارم هر موقع به من میگفتند “دوستت دارم” منتظر میمانند تا من نیز به آنها ابراز علاقه كنم و در پاسخ بگویم “من هم شما را دوست دارم.”
اگر شما نیز در مورد فرزندانتان چنین روشی را در پیش گرفتهاید، بهتر است به زودی تغییر روش دهید و عشقتان را خالصانه به آنها ابراز كنید. در اینجا روشهای سادهای را به شما معرفی میكنیم تا با به كارگیری آنها بتوانید به راحتی به یكدیگر عشق بورزید.
همه ما نیاز داریم از افرادی كه دوستشان داریم جملاتی محبتآمیز بشنویم و فرزندان شما نیز چنین حقی را دارند كه از شما بخواهند به آنها عشق بورزید. بنابراین هم در گفتار و هم در اعمال خود به آنها ثابت كنید كه واقعا دوستشان دارید.
وقتی به كسی عشق میورزید آن را به راحتی به زبان بیاورید و او را مطمئن كنید كه عاشقش هستید. كارهای مورد علاقه او را انجام دهید و در رفتارتان ثابت كنید كه به او اهمیت میدهید و دوستش دارید.
اگر واقعا احساس میكنید برایتان خیلی سخت است كه به فرزندتان مستقیما بگویید “دوستت دارم”، این عمل را به تدریج انجام دهید. در یكی از كارگاههای آموزشی خانمی میگفت: “من این كار را ابتدا با حیوانات خانگی تمرین كردم و بعد به تدریج ابراز علاقه كردن برایم عادی شد!” كار دیگری كه برای شروع میتوانید انجام دهید این است كه نوشتههای محبتآمیز خود را در كیف، ظرف غذا فرزندتان و یا زیر بالش او بگذارید تا به تدریج به این كار عادت كنید. بعد از مدتی مشاهده میكنید كه چقدر راحتتر میتوانید احساساتتان را به طور شفاف بروز دهید.
تصور نكنید چون جمله “دوستت دارم” را سال قبل به او گفتهاید، پس دیگر نیازی به تكرار آن نیست. این موضوع مثل رفتن به مطب دندانپزشكی نیست كه دو بار در سال انجام گیرد. اگر فكر میكنید هنوز هم نمیتوانید به راحتی این جمله را به زبان بیاورید، تمرین را آغاز كنید. شاید اگر فرزندتان به این جمله عادت نكرده باشد، در ابتدا از شنیدن آن متعجب شود، ولی به این موضوع اهمیتی نداده و كار خود را ادامه دهید. هر چقدر زودتر این كار را شروع كنید بهتر است. به خودتان قول دهید حداقل روزی یك بار عشقتان را ابراز كنید و به او بگویید “دوستت دارم”.
جمله “دوستت دارم” به خودی خود جمله كاملی است. آن را راحت به زبان بیاورید! نیازی نیست كار خاصی انجام دهید و یا اینكه منتظر شوید آن شخص برایتان كاری انجام دهد و یا انتظاراتتان را برآورده كند، در این صورت مطمئن باشید كه عشقتان نسبت به فرد مورد نظر شرط شده است.
“اگر تخت خوابت را مرتب كنی، دوستت دارم”، یا “اگر نمره خوبی بگیری، دوستت دارم”، چنین جملهای این پیام را به فرزندتان میدهد كه عشق شما تنها به خاطر اعمال و رفتار خوب اوست. یعنی اگر او تخت خواب خود را مرتب نكند و نمره خوبی نگیرد، شما او را دوست ندارید. واقعا فكر میكنید اگر او این كار را نكند شما به عنوان پدر و مادر عاشق فرزندتان نیستید؟ شاید اگر او مرتب و زرنگ باشد به او افتخار كنید و خوشحال شوید ولی فكر نمیكنم در عشق شما نسبت به او تاثیری بگذارد. بنابراین این مسایل را از هم تفكیك كنید و عشقتان را خالصانه بروز دهید.
فقط بگویید دوستت دارم.
وقتی میگویید “دوستت دارم”، از “اما” و “اگر” استفاده نكنید. اگر فرزندتان كاری كرد كه باعث ناراحتی و آزار شما شد، با این موضوع احساسی برخورد نكنید. شما میتوانید بسیار راحت و منطقی اشتباهات او را به او گوشزد كنید و یا حد و مرزها را برای او تعیین كنید. در عین حال عشقتان را نیز نثار او كنید. این دو موضوع به هیچ عنوان با هم منافاتی ندارند.
اگر فرزندتان به صحبتهای شما گوش نداد، به عنوان مثال اتاقش را تمیز نكرد و … وظیفه شما تنها این است كه در مورد موضوع مورد نظر با او صحبت كنید نه اینكه به او بگویید: “اگر این كار را میكردی، من تو را دوست داشتم.” در اینجا به هیچ عنوان نیاز نیست احساسات و عواطفتان را ابراز كنید.
همواره در نظر داشته باشید مغز به طور اتوماتیك جمله قبل از “اما” را نمیشنود و یا به عبارتی دیگر به آن اهمیتی نمیدهد. به عنوان مثال اگر به فرزندتان بگویید: “دوستت دارم، اما اتاقت واقعا كثیف است.” در اینجا مطلبی را كه او میگیرد تنها این جمله است. “اتاقت كثیف است”. هنگامی كه از “اما” استفاده میكنید باعث گیجی طرف مقابلتان میشوید و اینطور به او القا میكنید كه عشقتان نسبت به او شرطی است و در صورتی او را دوست دارید كه همه كارهایش از دید شما بدون عیب و نقص باشد. هرگز این كار را نكنید. احساساتتان را به خاطر انجام كارهای خوب و یا بد فرزندتان ابراز نكنید. این دو موضوع كاملا از هم جدا هستند.
در این مورد هیچ استثنایی وجود ندارد. اینطور نیست كه هر موقع دلتان بخواهد بگویید “دوستت دارم” تنها به این دلیل كه كار فرزندتان مورد قبول شما بوده است. این جمله را وقتی به كار ببرید كه واقعا احساس میكنید دوستش دارید و با گفتن آن احساس خوبی به شما دست میدهد.
جمله “دوستت دارم” بسیار قدرتمند و تاثیرگذار است و در بیشتر مواقع با شنیدن آن، طرف مقابل به شما پاسخ میدهد. ولی اگر این جمله را در صورتی به كار ببرید كه منتظر شنیدن پاسخ از طرف مقابلتان باشید، باور كنید ابراز احساسات شما از نوع سالمی نیست. این نوع ارتباط را فرزند شما نیز درك میكند و متوجه میشود كه شما به او ابراز علاقه میكنید و منتظر شنیدن پاسخ از جانب او هستید. به همین دلیل به خاطر انجام وظیفه و یا ترس به شما پاسخ میدهد. آیا شما واقعا به دنبال چنین عشقی هستید؟
اگر میخواهید عشق فرزندتان نیز به شما خالصانه باشد، بهتر است خودتان در این مورد برای او بهترین الگو باشید. بدون هیچگونه انتظاری به او بگویید “دوستت دارم” تا او نیز به مرور زمان، این احساس را درونی كند و به شما پاسخ دهد.
بعد از اینكه فرا گرفتید بیقید و شرط به طرف مقابلتان عشق بورزید، باید عشق را به درون خودتان ببرید و به عبارت دیگر به خودتان عشق بورزید! در حقیقت خود را دوست داشتن و به خود اهمیت دادن یكی از اركان مهم برقراری ارتباط با دیگران است.
خود را در آینده ببینید به چشمان خود خوب نگاه كنید و با صدای بلند بگویید: “دوستت دارم”. دیگر “اما” و “اگر” نگویید. این كار را با تمام وجود انجام دهید.
یكی از مهمترین، باارزشترین و اساسیترین اركان تربیتی این است كه قدر خود را بدانید و به ارزش وجودی خویش پی برید و بعد عشقتان را نثار فرزندتان كنید.
وقتی فرزندتان میگوید “مامان ازت متنفرم!”
بعد از مدتی شما به عنوان پدر و مادر متوجه میشوید كه مجبورید برای فرزندتان محدودیتهایی قرار دهید و گاهی اوقات نیز به او “نه” بگویید. حد و مرزها را جدی بگیرید و به هیچ عنوان كوتاه نیایید. در این موقع است كه بچهها برای پیشبرد اهدافشان دست به هر كاری میزنند و حتی بسیار بیرحمانه به شما میگویند: “مامان، ازت متنفرم”.
هیچ چیز بدتر از این نیست كه به كسی عشق بورزید و او به شما بگوید “از تو متنفرم”. بچهها نیز به این موضوع پی بردهاند. آنها از همان ابتدای دوران كودكی این موضوع را درك میكنند. در اینگونه موارد به جای اینكه ناراحت شوید و به همه بگویید چقدر آزرده شدهاید، ببینید پشت این گفته چه چیزی نهفته است؟ حتی میتوانید با مشاوری در این مورد صحبت كنید ولی از دست كودك ۴ سالهتان ناراحت نشوید و او را مسوول احساسات خود ندانید.
بهتر است بدانید او با گفتن این جمله میخواهد شما تغییر عقیده بدهید و محدودیتها را از سر راه او بردارید. ولی وقتی متوجه شود كه شما در تصمیمگیریهایتان ثابت قدم هستید، به تدریج این موضوع را میپذیرد. یقینا در آینده چنین كودكی از شما به عنوان بهترین و دوستداشتنیترین فرد در زندگیاش یاد خواهد كرد. البته این موضوع در مورد پدران نیز صادق است.
مهتاب علیمرادی
مجله موفقیت – شماره ۱۲۹ – مهرماه ۸۶
آوای موفقیت با مهتاب علیمرادی
روانشناس و مشاوره خانواده و پیشرفت فردی
مدیر مسئول و نویسنده خودسازی
۶۶۴۱۹۰۶۱(۰۲۱)